Grootste geothermieproject van Nederland in de regio Eemland

Geothermie als aanjager van de energietransitie
Klimaatverandering wordt steeds zichtbaarder. In de laatste IPCC rapporten staan de effecten van klimaatverandering beschreven en wat er kunnen doen om dit te voorkomen. Hierbij is de belangrijkste les dat we moeten omschakelen van fossiele energie (olie, gas en steenkool) naar duurzame bronnen (zoals zon, wind en geothermie). En hoe sneller we dat doen, hoe kleiner de impact van klimaatverandering.

Wij zien in geothermie een belangrijke bron om de gebouwde omgeving van duurzame energie te voorzien. Geothermie (of aardwarmte) is het gebruik dat van nature onder onze voeten voorkomt om warmte of elektriciteit op te wekken. Hierbij wordt warm water uit de ondergrond omhoog gehaald: op 3 km diepte is het zo’n 100 °C en op 6 km diepte zelfs 180 – 200 °C. Deze warmte kan gebruikt worden om gebouwen te verwarmen en (vanaf 130 °C) om elektriciteit op te wekken.

Een schematische visualisatie van geothermie

Nadat de warmte hiervoor gebruikt is, wordt het water weer in de ondergrond terug gestopt, in dezelfde gesteentelaag als het uit omhoog is gehaald. Omdat het gesteente doorlaatbaar is, stroomt dit afgekoelde water weer terug naar de oorspronkelijke plek. Intussen warmt het op door het warme gesteente waar het doorheen stroomt. Op het moment dat het weer wordt opgepompt om duurzame energie te produceren is de cirkel rond. Geothermie is zo dus een gesloten systeem.

Om de duurzame impact van geothermie zo groot mogelijk te maken, willen we het op regionale schaal in gaat zetten. Dit houdt in dat we in de regio Eemland 7 geothermiecentrales willen ontwikkelen. Elke centrale heeft 5 sets van putten die warm water rondpompen (deze twee putten samen worden ook wel een doublet genoemd). Drie van deze doubletten gaan warm water winnen van 3 km diepte, de andere twee winnen warmte van 6 km diepte. Op deze manier kan één centrale genoeg warmte produceren voor 24.000 huishoudens. Met de 7 centrales kunnen we dus genoeg warmte leveren voor meer dan 160.000 huishoudens en bedrijven in de regio. Daar komt nog bij dat we ook elektriciteit kunnen produceren voor deze bewoners.

Een conceptontwerp van ons project in de regio Eemland. Met G zijn mogelijke locaties van geothermie aangegeven (deze locaties moeten nog in overleg definitief bepaald worden), de oranje lijn geeft de hoofdroute van het warmtenet aan en toont welke steden en dorpen aangesloten kunnen worden op het warmtenet

Om de warmte van de centrales naar de woningen te krijgen wordt een warmtenet aangelegd. Dit bestaat uit 2 buizen die onder de straat worden gelegd. Door de ene buis stroomt warm water uit de centrale naar de afnemers (woningen of bedrijven) toe. Hier wordt de warmte overgedragen aan het bestaande verwarminssysteem. De aansluiting op dit warmtenet komt in de plaats van de huidige gasketel. Zo zijn er geen grote aanpassingen nodig in de woning om duurzaam te kunnen verwarmen. Als de warmte aan de woning is afgegeven stroomt het afgekoelde water door de tweede buis terug naar de centrale, waar het weer wordt verwarmd door geothermie. Ook het warmtenet is dus een gesloten systeem.

Op dit moment zijn we druk op zoek naar een locatie om de eerste centrale te ontwikkelen. Deze centrale willen we in een oksel van knooppunt Eemnes ontwikkelen, zodat we Eemnes, Baarn en Hilversum als eerste kunnen aansluiten op duurzame aardwarmte. Hiervoor zijn echter vergunningen nodig en vragen wij subsidie aan bij het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Als dit allemaal voorspoedig verloopt, willen we in 2025 starten met het boren van de eerste aardwarmteput. Dat betekent dat eind 2025, begin 2026 de eerste warmte geleverd kan worden aan de aangesloten bedrijven en bewoners. Tegelijkertijd worden de overige putten geboord, zodat de eerste centrale in 2029 klaar is. In een parallel traject willen we de andere geothermiecentrales ontwikkelen. In 2035 verwachten we alle geothermiecentrales in de omgeving afgerond te hebben en een belangrijke bijdrage te leveren aan de verduurzaming van de regio.